Ramazan ayı sayılı günler. Her yıl olduğu gibi başladı ve bitti. Bu mübarek ay her yıl yeniden bizi inşa ediyor. Bizi tamir ediyor. Bizi diriltiyor. Fabrika ayarlarımıza döndürüyor. İyi ki ramazan ayı var. Ne kadar şükretsek azdır ki Rabbimiz bize ramazan ayını ikram etmiş.
Ramazan ayı bize beş şey öğretiyor:
1- Ramazan Ayı İnsanı yeniden tanımlar: İnsan ahsen-i takvimdir. İnsanı mide üzerinden tanımlamayın, der. Şehvet üzerinden insanı tarif etmeyin, öğüdünü verir. Ramazan ayı bizi beşeriyetten ademiyyete, ademiyetten insaniyyete yükseltir.
2- Ramazan Ayı Toplum Tanımı Yapar: Milleti ve toplumu tanımlar. Kalabalıkların bir araya getirdiği topluluklara millet denmez. Rahmetle, ahlakla, adaletle, şefkatle birbirine bağlı, birbirinin hukukuna riayet edenler bir toplum oluşturur ve millet olur.
3- Ramazan Ayı Bir Özgürlük Tanımı Yapar: Gençler için özgürlük tanımını çok önemlidir. Özgürlüğü hep istediklerini tanımlamak olarak tarif ederler. Ramazan ayı bazı şeylerden fedakârlık etmenin özgürlük olduğunu bize hatırlatır. Yani vaz geçebilmek esasında en önemli özgürlüktür. Nefsini esarettin kurtarma günleridir.
4- Ramazan Ayı Ahlakı Yeniden Tanımlar: Biz sadece mideye oruç tutturmaya oruç demeyiz. Orucun iki karşılığı var: bir savm, diğeri sıyam. Sıyam: mideye oruç tutturmaktır. Savm: kalbe mâsivayı sokmamaktır, savm hakkı konuşmaktır. Biz oruç tutarken esasında oruç da bizi tutmaktadır.
5- Ramazan Ayı Varlığı Ve Tabiatı Yeniden Ele Alır: Ramazan günleri ahiret yolculuğuna benzer. Her gün yazılır, yazılır ve bir kitap oluşur. Ve bu yolculuğa mukabele yani Kur'an-ı Kerim eşlik eder. Bu yolculuğun sonunda da bayram vardır.
Bayramlar
Bayramlar müstesna günlerdir. Yaşadığımız coğrafyadaki hüzünlerimize rağmen bayramlar önemlidir, bize nefes aldırır. Biz Müslümanlar için iki büyük bayramımız var: ramazan bayramı (fıtır bayramı) ve kurban bayramı ( edhâ) . Toplumu birleştiren, kaynaştıran farklıları gideren bayram günleridir. Her şeye rağmen birliğimizi sağlar. Acılarımızı unutturur. Geleceğe ümitle bakmamızı sağlar.
Tanımlar
Bayramlar köklerimizdir, kodlarımızdır. Ramazan bayramının adı şeker bayramı değildir. Çok şükür uzun zamandır artık bu şekilde söylenmiyor. Ramazan bayramı fıtrat bayramı, yani fıtrata dönüşün bayrama dönüştüğü günlerdir. Bir ay boyunca nefsini eğitime alan Müslümanlar özlerine dönüş seferberliği yaptılar. Ve artık bayramı hak ettiler. Fıtrat için sadakalarımız vardır. Adı da sadaka-ı fıtır. O gün yani bayram günü hiç kimse aç-susuz kalmasın derdinin ümmete emanetidir. Ve bayram günü oruç tutmak yasaktır, haramdır.
Bayram mı? Tatil mi?
Bayramlar biz de ibadetle başlar. Önce bayram namazını eda ederiz. Tekbirler getiririz. Temiz elbiselerimizi giyeriz. İlk bayram namazı Medine’de kılındı. Sahabenin hanımları da bayram namazına giderlerdi. Ve sonrasında bayramlaşma, tebrikleşme vardır.
Bayram günleri akraba ve dostlardan kaçma (!) günleri değildir. Tatil günleri hiç değildir. Yani aile yakınlarından uzaklara gitme günleri değildir. Tatil herkesin hakkıdır. Ama bayram günlerini tatil günlerine çevirmek bayramın ruhundan uzaklaşmaktır. ÇBayram günü bizim ev kapalı ise, komşular hüzünlenir. Çocuklar hediyelerini alamazlar. Modern zamanların bize bu dayatmalarından kendimizi koruyalım.
Ölmüşlerle Bayramlaşma: Köklerimizle Buluşma
Biz bayramlaşmayı ölüleri ile başlayan bir kültürün çocuklarıyız. Anadolunun her yerinde arefe günü veya bayram günlerinde mezarlık ziyareti vardır. Bu adet önemlidir. Köklerimizi, geçmişimizi unutmayız. Haşr suresi 10.ayetin ışığında iman ile gidenleri hayırla anarız. Ahireti hatırlarız. Hatıraları tazeleriz. Dünyanın fani oluşunu bir kez daha hatırlarız.
Ailede Bayram ve Akraba Ziyareti
Bayramlar önce ailede başlar. Büyüklerin elleri öpülür, gönülleri alınır. Küçüklerde yaşlarına uygun hediyelerle sevindirilir. Anne-baba hayatta ise her şeye rağmen ziyaret edilir, hayır duaları alınır. Nöbet tutan doktor veya asker gibi zorunlu bir hal yok ise bayram günleri ulu çınarların yanında olmaya gayret gösterelim. Bir daha ki bayrama kimin sağ kalacağını bilemiyoruz. Başta aile içinde olmak üzere bayram günlerinde ağzımızın tadını kaçıracak işlerden de uzak duralım.
Akrabaya iyilik konusunda Kur'an-ı Kerim’in uyarıları vardır. Birçok ayet-i kerimede özel olarak vurgulanmıştır. Bayram gibi özel günlerde her ne olursa olsun akrabalar ihmal edilemez. Aile fertleri ve akrabaların ihmal edildiği bayramlar eksik kalacaktır.
Bayram günleri: Dayanışma, hatırlama ve hatırlanma günleridir.
Bayram aile ile başlar, ailede başlar. Komşular, akrabalar ve dostlarla devam eder. Hastalar ziyaret edilir. Kimsesizler unutulmaz. Bayramlar ötekini hatırlama günleridir. Dayanışma günleridir. Tarihtir, gelenektir. Anadolu’nun birçok köyünde bayramlara has güzellikler vardır. Bunları devam ettirmek için gayret gösterelim. Bayramlar hediyeleşme ve ikram etme günleridir. Özellikle evde yapılanlara önem verelim. Günün şartları gereği hazır almak daha ekonomik ve kolay olabilir. Bu da güzeldir. Ama imkan dâhilinde evimizde hazırlamaya çalışalım.
Ramazan bayramınızı tebrik ederim. Rabbim zulümlerin sona erdiği huzur ve sağlıklı günlerde âlem-i islam olarak bayramları da görmeyi nasip eylesin.