Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Konferans Salonunda yedincisi düzenlenen programa Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yılmaz, Manisa Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mehmet Güzgülü, Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Ezkinazi, Türk Eximbank A.Ş. Ege Bölge Müdürü Gülom Timurhan, Manisa Ticaret Borsası Başkanı Sadık Özkasap katıldı.
Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Yılmaz, “6 Şubat tarihinde ülkemizde yaşanan büyük depremde, hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Milletimizin başı sağolsun. Özellikle ilk günden beri, gerek insani yardımlar ve gerekse yatırımlar konusunda gayret gösteren, başta çatı kuruluşumuz TOBB olmak üzere, tüm kurum ve kuruşların can siperane çabalarını takdirle karşılıyorum. Rabbim bir daha bu millete büyük acılar yaşatmasın. Deprem uzun zamandan beri unuttuğumuz bir olguyu acı bir şekilde hatırlamamıza neden oldu. Türkiye bir deprem ülkesidir ve biz bununla yaşamak, baş etmek ve hatta hayatımızda çok küçük bir yere koymak zorundayız.
Çare için çaba göstermek zorundayız. Böyle devam edemez. Hiç bir şey eskisi gibi olmamalı. 6 Şubat depremi bir milat olmalı. “6 Şubat öncesi ve sonrası diye”. Hep birlikte el ele, topyekün bir seferberlik ile. Her alanda bunu başlatmamızın vakti geldi. Şehirlerimizi, binalarımızı, caddelerimizi, köprülerimizi, okullarımızı, camilerimizi ve yuvalarımızı kısaca her yeri bizi öldürmeyecek biçimde, yeniden tasarlamamız gerekiyor. Yeni bir inşaa sürecine girmeliyiz. Ben sahip olduğumuz fiziki ve beşeri kaynaklarımız ile bunu başaracak güce sahip olduğumuzu düşünüyorum. Bunu başarabiliriz. Ancak endişem şudur ki! Bütün bunları baştan inşa ederken, yani köprüleri, binaları, evleri yaparken, depremle kaybolduğunu fark ettiğimiz “iş ahlakını” bulabilir miyiz? “diye konuştu.
Yılmaz, “Birçok yerde ifade ettiğim gibi her alanda “fabrika ayarlarımıza” dönmemiz gerekiyor. İşimizi layıkıyla yerine getirmemiz gerekiyor. Ahlak, ahlak. Kaybedersek zor buluruz. Bu “yeniden inşa sürecinde ”önce yitirdiklerimizi bularak işe başlamamız geriyor. Şehirleri ve binaları sonra yapabiliriz. Önce atalarımızdan aldığımız mirasa daha fazla zarar vermeden, çocuklarımıza aktarmamız gerekiyor. Yoksa caddeleri, köprüleri okulları yaparız. Bunu yapmak çok zor değil. Yüzlerce yıl önce atalarımızın yaptıklarına bakmamız yeter. Yıkılmadıklarını görürüz. Aslında o yıkılmayan yapı değil, köprü değil, sahip oldukları iş ahlakıdır. Elbette bunun sadece insanların inisiyatifine bırakılacak bir konu olmadığını kabul ediyorum. Yetki ve sorumluluk anlamında yapılacak hukuki düzenlemeler, mutlaka yaptırımlar ile birlikte yürümeli. “6 Şubat öncesi” gibi değil “6 şubat sonrası” gibi etkili ve sonuç alınacak şekilde olmalı” dedi.
Yeşil ekonomiden bahseden yılmaz, “yeşil ekonomi hayali, uzakta olan, olursa olur, olmazsa olmaz bir konu değil. Kapımızda ve biz ne kadar hazırız? Açıkçası endişelerim var. Eğer sürdürülebilir, yenilenebilir ve tabiata uyumlu olarak üretim yapabilirsek ayakta kalacağız. Yapamazsak başta ab pazarı olmak üzere pazar kaybına uğrayacağız. Bu öyle uzak bir tarihte değil, yakında olacak. Rakiplerimiz ab mutabakatına karşı kendi yeşil dönüşüm planlarını uygulamaya başladı bile. Malum, ab yeşil mutabakatı yeşil ekonomiyi zorunlu kılıyor. Su ayak izi, karbon ayak izi, enerji verimliliği gibizorunlulukları her an önümüze çıkarıyor. Mutabakatı uygulamak kolay değil, ancak başka şansımz da yok. Klasik bir görüştür. “her kriz bir fırsat olabilir” diye. Yeşil dönüşüm yolunda yapılacak her çalışma ekonomimizi rekabetçi kılar. Tıpkı gübrük birliğine giriş gibi, yeşil mutabakat, bize topyekün ekonomimizi çağ atlatma imkanı verebilir. Türkiye bu dönüşümü yapacak güçtedir. Ancak bu konuda daha hızlı hareket etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Manisa olarak gerek sanayide gerek tarımda öncü bir il olduğumuz için, üreten ve çalışkan firmalara ve iş insanlarına sahip olduğumuz için çok şanslı” diye konuştu.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Ezkinazi, “6 Şubat 2023 tarihinden bu yana yaşadığımız deprem fırtınası sonucunda 11 ilimizde 15 milyon insanımızın hayatları geceyle gündüz gibi değişti. 7,7’lik depreme uykuda yakalanan 15 milyon insanımızın bazıları bir daha hiç uyanamazken, büyük bir çoğunluğu büyük bir kaosa ve bilinmezliğe gözlerini açtı. Resmi rakamlarla 45 binden fazla insanımızı kaybettik. Hala enkaz altında kalan binlerce insanımız var. 15 milyon insanımız hayatı boyunca bu depremin yaralarıyla yaşayacak. Diğer 70 milyonun da bu depremin tesirinden uzun yıllar kurtulamayacağı da bir gerçek. Depremde kaybettiğimiz tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, geride kalanlara sabır ve başsağlığı diliyorum. Ege İhracatçı Birlikleri olarak, ilk etapta Ticaret Bakanlığımızdan 6 milyon liralık bir kaynağımızı ayni yardım olarak kullanmak için izin aldık. Ege Maden İhracatçıları Birliğimizin de içinde olduğu Madencilik Platformumuz 10 bin civarında madencimizin arama kurtarma çalışmalarında yer almasını organize etti. Madencilerimiz enkaz altından çok sayıda insanımızın canlı çıkarılmasını sağladılar. Kahraman madencilerimize sizlerin huzurunda bir kez daha şükranlarımızı sunuyorum. Türkiye’de lojistik altyapısı en güçlü sektörlerden biri konumunda olan taze meyve sebze sektörümüz, soğuk zincire uyumlu araçlarıyla; Türkiye’nin dört bir tarafındaki yardım malzemelerini deprem bölgelerine nakletti ve etmeye devam ediyor. O coğrafyanın tekrar imara ihtiyacı var. 4 yıl İnşaat Mühendisliği eğitimi almış, 5 yıl inşaat sektöründe çalışmış ve inşaat sektörüne ilgisi ve sevgisi hiç bitmemiş bir mühendis olarak bu konuda sağlam ve doğru adımlarla ilerlememiz gerektiğini dillendirmek zorundayım. Hala depremler devam ederken o bölgede kalıcı konutlar için temellerin atılıyor olmasını bilim insanları yanlış buluyor. Bu süreçte bilim insanlarının görüşlerine kulak vermeliyiz. Depremin yaralarını sarmak için 24 saat çalışırken, bir yandan da ihracat yapmaya devam etmek zorundayız. Zira, depremin vurduğu 11 ilimizin ortaya çıkacak üretim ve ihracat açıklarını da diğer iller kapatmak zorundayız” diye konuştu.
Eskinazi, “Padişahların şehzadeliklerini geçirdikleri, binlerce yıldır pek çok uygarlığa ev sahipliği yapan çok verimli topraklara sahip, Türkiye’nin en güçlü Organize Sanayi Bölgelerine sahip, yıllık 5,2 milyar dolar ihracat yapan Manisa’ya da böylesi büyük yardımlar yakışırdı. Türkiye, 2022 yılında 254 milyar dolar ihracat gerçekleştirmişti. 2023 yılı için hedefimizi mevcudu korumak olarak belirlemiştik. Depremler bu hedefimizde revizyona yol açabilir. Şubat ayı ihracat rakamları da bunun ip uçlarını veriyor. Türkiye’nin ihracatı Şubat ayında yüzde 6’lık düşüşle 20 milyar dolardan, 18,6 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığımız şubat ayında 12,5 milyar dolara çıktı. Son dönemde ifade ettiğim gibi 2022 yılında 110 milyar dolar olan dış ticaret açığımız 160 milyar dolara koşuyor. Ege İhracatçı Birlikleri olarak Şubat ayında ihracatımızı yüzde 5 artırmayı başardık. 1 milyar 511 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik. Ege Bölgesi’nin ihracatında tarım ürünlerinin payının büyüklüğü bu dönem bizim avantajımız olacak gibi görünüyor. EİB’nin ihracatının yüzde 5 artmasında en önemli güç tarım sektörümüz oldu” dedi.
Eskinazi, “Manisa; Sanayi ve tarımsal üretimin güçlü olduğu, biraz önce de dillendirdiğim gibi 2022 yılında 5 milyar 203 milyon dolarlık ihracatla, Türkiye’nin en çok ihracat yapan iller sıralamasında 7. Sıranın sahibi konumunda. Manisa; 2023 yılının ilk iki ayında 749 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 2023 yılında Manisa’nın ihracatta 6 milyar doları geçmesini bekliyoruz. İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı ilk 500 sanayi kuruluşu listesinde 21 Manisalı firmamız yer alıyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin ilk 1000 ihracatçı firma listesinde de Manisa, 23 firma ile temsil ediliyor. Manisa’nın ihracatının sektörel dağılımına baktığımızda 2 milyar 258 milyon dolarlık ihracat performansıyla elektrik-elektronik, 736 milyon dolarlık ihracatla iklimlendirme ve 681 milyon dolarlık döviz getirisiyle otomotiv yan sanayi öne çıkan sektörler. Türkiye’de 27 sektörde ihracat kayda alınıyor, Manisa’nın ihracatının sektörel dağılımına baktığımızda 27 sektöründe temsil edildiğini ve sektörel zenginliğin var olduğunu görüyoruz. Manisa’nın ihracatında sanayi ürünleri önde gözükse de, Manisa tarım ürünleri üretimi ve ihracatında da çok güçlü bir kentimiz. Sultani çekirdeksiz üzüm, sofralık zeytin, zeytinyağı, tütün, kanatlı eti, yumurta, bitkisel yağ, meyve sebze mamulleri sektörlerinde güçlü bir üretici ve ihracatçı olan Manisa, 2022 yılında 798 milyon dolarlık tarım ürünleri ihracatına imza attı.
Üretimi Manisa’da olan ancak ihracatı farklı illerimizden olan tarım ürünleri üretimi dikkate alındığında Manisa’nın tarım ürünleri ihracatının 2 milyar dolara ulaştığını hatta aştığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Manisa, 1,5 milyona yaklaşan nüfusuyla Türkiye’de nüfus bakımından 14. Büyük ilimiz konumundayken, işsizliğin en düşük olduğu 3 ilimizden biri olması bugün bu salonda bulunan iş insanlarımızın yatırımdan korkmayan, istihdam sağlayan basiretli iş insanları olduklarını gösteriyor. Manisalı iş insanları Araştırma ve Geliştirmeye de önem veriyorlar ve yatırım yapıyorlar. Manisa, 33 tane AR-GE Merkezine sahip. Manisa, maden ve enerji yönüyle de zengin bir ilimiz. Nikel, titanyum, zeolit madenleri rezervinde 1. İl olan Manisa, Jeotermal enerjide 2. İl, Rüzgâr enerjisinde 4. İl konumunda. Manisa, yatırım için ideal bir kent. Bunu ben söylemiyorum bütün dünya bunu söylüyor. Ulaşım kolaylığı, başarılı organize sanayi bölgeleri, enerji sorunu yaşamaması, İzmir Limanı’na demiryolu ile uygun maliyetli yük taşımacılığı, gıda sanayine uygun zengin ürün deseniyle üretim yapabildiği verimli toprakları, yetişmiş insan gücü, İzmir gibi büyük bir metropole yakınlığı gibi pek çok avantaja sahip olan Manisa, yabancı yatırımcı açısından da cazip bir noktada. Manisa günümüzde yabancı sermayeli şirket sayısında 9. İlimiz. Manisa’ya önümüzdeki süreçte yabancı sermayenin daha fazla yatırım yapacağına inanıyoruz. İzmir olarak Manisa’yı bu konuda yatırımlarımızın genişleme bölgesi olarak görüyoruz. Manisa’nın 3. Bölge teşvikli iller arasında olması da yatırım çekmesi için önemli bir artısı. Manisa ile İzmir akşamları Sabuncubeli olmasa birbirinin ışıklarını görecek kadar yakınken Manisa’nın ihracatının sadece yüzde 27’sinin Ege İhracatçı Birlikleri’nde temsil ediliyor olması, yüzde 73’ünün Ege Bölgesi illeri dışında kayda alınıyor olması bizleri üzüyor. Manisalı ihracatçılarımızın devlet yardımları başta olmak her türlü süreçlerine büyük bir keyifle destek veriyoruz. Manisa’nın ihracatının da en az yarısının Ege İhracatçı Birlikleri’nde kayda alınması için sizlerden destek bekliyoruz. 2022 yılında Manisa’nın ihracatına 817 firmamız katkı sağladı. 2022 yılında Manisa, 127 yeni ihracatçı kazandı. Bu firmalarımız Manisa’nın ihracatına 22 milyon dolar katkı sağladı. Bu toplantılarla hedefimiz yeni ihracatçı firma sayımızı ve ihracat rakamımızı artırmak” dedi.
2022 yılında Ege Bölgesi’nde ihracatı gerileyen tek ilin Manisa olduğunu açıklayan Eskinazi, “Bu konuyu biraz araştırdığımızda; Manisa’nın ihracatının ithalata bağımlılığının yüksek olması Manisa’nın ihracatının eksiye düşmesinde etkili olduğu söyleyebiliriz. Manisa, 2022 yılında TÜİK verilerine göre 3 milyar 167 milyon dolar ithalat yaptı. Buna göre Türkiye’nin ihracatındaki miktar ve döviz değer artışı, ithalatındaki miktar ve döviz değeri artışının çok gerisinde kalmış durumda. Düşük kur-düşük faiz politikamız ihracattan ziyade, ithalatı destekliyor. Dış ticaret açığı bu nedenle 2022 yılında 110 milyar dolara çıktı, 2023 yılında 160 milyar dolara koşuyor. Bu tablo da Manisa’nın 2022 yılı ihracatının neden 2021 yılının geride kaldığını ortaya koyuyor” dedi.
“Manisa İhracatının Yıldızları Ödül Töreni yapıldı. Manisa’da en fazla ihracat yapan Mitsubishi Electric, Scheider Electric, Imperial Tobacco, Özgür Tarım ve Keskinoğlu firmalarına ödülleri protokol üyeleri tarafından takdim edildi.
Panelistler Ekonomi Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Handan Sema Ceylan, Ekonomi Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, Ekonomi Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar, Ekonomi Gazetesi Yayın Kurulu Başkanı Dr. Şeref Oğuz birer konuşma yaptı.
