Teknolojiyi Kullanabilen Herkes Artık Fotoğrafçı

Fotoğraf çekmeye nasıl başladınız? Nasıl fotoğrafçı oldunuz?

Öncelikle şunu söyleyeyim. Genelde insan ne ile uğraşıyorsa o uğraşı ile ilgili bir öğrenme dönemi, tecrübe dönemi ve uğraşına devam ettiği takdirde de kendine göre bir ustalık dönemi geçirir. Tabii yaptıkları işi meslek olarak göreceklerse.
Açıkcası fotoğrafa çok öncelerden gelen bir merakım yok. Ailemizde de fotoğrafa karşı bir ilginin olmadığını söyleyebilirim. İlkokulu bitirdikten sonra bir fotoğrafçının yanına çırak olarak girdim. Yıllarca ustamın yanında çalıştım, bu işin inceliklerini öğrendim. Askerlik çağına geldiğimde ustam babama; “ abi artık Eyüp bu işi kaptı. Ben dükkanımı ona devretmek istiyorum. Bu çocuk bu işi yapar” dedi. Babam ise benim genç olmamdan ötürü fotoğrafçı olmama güvensiz bakıyordu. Sonrasında ustam memur olarak çalışmaya başladı. Babam da bana ‘tek bir şansın var’ diyerek bu dükkanı açtı. 1983 yılından beri de buradayım. Yerim hiç değişmedi. Fotoğrafçılık mesleğim oldu. Dükkanımı açtıktan sonra askere gidip geldim. O zamandan bu yana da bu işi sürdürüyorum.

Fotoğrafçılık para kazandıran bir meslek mi?

Teknolojiye ayak uydurabilirseniz evet. Fakat tabi o eski para kazandıran meslek kalmadı. Fotoğrafçılık zamanında bana çok paralar kazandırdı. Fakat artık herkes kendi fotoğrafçısı oldu. Herkes bu makinalara artık kolay ulaşabiliyor. Çok fazla bu mesleği yapan var. Rekabet arttı. Tabii gelirler de azaldı. İnsanların seçiciliği arttı. Her geçen gün yeniş bir makine çıkıyor. Biz aldığımızın taksidini ödemeden yenisi geliyor. Bunları takip etmek zor. İnsanların da zevkleri değişti. Eskiden kişinin yaptığı işin iyi ve kötülüğüne bakılırdı. Şimdi ise dekora bakılıyor. Dekora göre fotoğrafçı seçiliyor. Bizim iş de aldı başını gidiyor.

Teknolojinin gelişmesi işlerinizi nasıl etkiledi?

 Teknoloji gelişti. Teknolojiyi kullanabilen herkes bu işi yapabiliyor. Herkes fotoğrafçı olabiliyor. Bizim zamanlardaki gibi senelerce bir ustanın yanında çalışmaya gerek yok. Önceleri insanlar stüdyoya gelirdi fotoğraf çektirmek için. Şimdi eşini, dostunu, çocuğunu kendi makinesiyle çekip bizden çıktısını almaya gelen insanlar var. Meslek biraz değersizleşti. Eskiden footğrafçıya saygı duyulursu. Şimdilerde ise ‘eline, emeğine sağlık ‘ diyenler bile kalmadı.

Günümüzde fotoğrafçılık daha çok dijital olarak yapılıyor , bu konu hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

Tabii ki analog ve dijital sistemlerin de kendilerine göre artıları eksileri var ama bence esas olan ortaya çıkan ürünse burada dikkat edilecek olan kişiye bu ürünü çıkarmada hangisinin daha çok yardımcı olacağıdır. 

Kimine göre bu sistem analogtur kimine göre dijital. Yani bu iki sistemi iyi ya da kötü olarak nitelendiremeyiz.Ben şu anda dijital sistem kullanıyorum çünkü çıkaracağım ürünler için bana göre daha kullanılabilir. Analog sistem bence kötü mü? Hayır tabi ki kötü değil. Fakat analog daha kıymetlidir. Şimdilerde fotoğrafçılar bir poz için 15-20 poz fotoğraf karesi alıyor. Ama analog öyle mi? Işığı yakalayacaksın, doğru pozu verdireceksin.. tek bir hakkın var ve en iyisini çekmelisin. İşte bunun için değerli. Bunun için fotoğrafçılık meslek. Şu an meslek olarak değil hobi ya da para kazanma aracı olarak görülüyor. Herkes bu işe meraklı. Küçücük ilçemizde bile bir sürü fotoğrafçı var. Bu sayı çok fazla. Avrupa’da yaşayan arkadaşlarım var. Ziyarete geldiklerinde onlara göstermiştim. Çok şaşırdı. Avrupa’daki kasabalarda birer fotoğrafçı olurmuş. Türkiye’deki bu mantar gibi fotoğrafçı üreyen sistemini ben açıkçası anlamıyorum.

Fotoğrafçılık mesleği yok mu oluyor?

Ben kendi adıma söyleyeyim, 5 yıl sonra bu meslek bitecek. Öyle düşünüyuyorum. Dediğim gibi artık herkes kendinin fotoğrafçısı. Gittikçe dijitalleşiyoruz. Gün gelecek insanların bize ihtiyacı kalmayacak. Vesikalık fotoğraf belki ordan kalkacak. İnsanlar düğdün ve bebek albümlerini yaptırmayacak. Şimdi buraya bir makine koyulsa. İçine 5 lira atıp vesikalığı çektirip hemen elimize alınsa. Vakit kazancı. Müşteri de onu tercih edecek. Hademesi de, normal çalışan da bu mesleği yapıyor. Ek kazanç olarak görüyor. Gidip düğünlere kameramanlık yapıyorlar. Yani gittikçe pasta küçülüyor ve pay almak isteyen çoğalıyor. Şimdilerde biometrik fotoğraf furyası çıktı. O da bitince herkes düğün bekleyecek. Eskilerde aileler çocuklarının doğum gününde evlerine fotoğrafçı çağırırlardı. Hazırlık yaparlardı, süslenirlerdi. Şimdi yine devam ediyor ama eskisi gibi önem verilmiyor. Fotoğrafçı yerine, fotoğraftan biraz anlayan, teknolojiyi kullanabilen eş dost fotoğraflarını çekiyor. Dediğim gibi bize saygı duyulurdu. O kalmadı.

Müşterilerinizin tuhaf istekleri var mı? Size en ilginç gelen istek ne?

Genellikle aile büyüklerini yitiren insanlar gelir. Anne ve babasının, ya da anneanne, babaanne, dedesinin fotoğrafını yaptırmak isteyenler. Ellerinde iki fotoğrafla gelip Eyüp bunları birleştir diyenler olur. Çünkü yaşarken birlikte hiç fotoğraf çektirmemişler. İnsanlar yakınlarını kaybettikten sonra ikisini bir arada görmek istiyor. Birleştiriyorum. Onlar da duvarlarına asıyor. En garipsediğim olay bu. Biri elinde iki ayrı fotoğrafla gelince ‘başınız sağ olsun’ diyorum. Şaşırıyor müşteri. İnsanlar ancak yakınlarını kaybettiklerinde anlıyorlar fotoğrafın değerini. Tabi bu şimdiki nesil için geçerli değil. Şimdiki nesil çok güzel fotoğraf anıları biriktiriyor.

Fotoğrafçılığı mesleğini seçmek isteyen gençlere önerileriniz neler?

Ben şahsım olarak bu mesleği tavsiye etmiyorum. Kendim bu mesleği seçtiğim için pişman mıyım? Hayır. Ama gelecek göremiyorum. Teknoloji beni korkutuyor. Bu fotoğraf çılgınlığı da bir gün bitecek. Gençlerimiz sonrasında ne yapacak? Çok iyi düşünmek gerekiyor bu mesleği seçerken. Her yeniliğe ayak uydurmak gerekiyor. Bu benim şahsi fikrim tabi. Diğer meslektaşlarımın da fikirlerini çok merak ediyorum. Burada meslektaşlar birbirlerini ziyaret etmez. Rakip olarak görürler. Fakat ben isterim ki gidelim, fikir alışverişi yapalım, birlikte oturup tartışalım. Ama olmuyor. Benim gençlere tavsiyem, dükkan tutup, makine alıp bir de dekor yapıp fotoğrafçı olunmuyor. Bunun çıraklığı, kalfalığı var. Gençlere tavsiyem, işin inceliklerini öğrenip yetenekleriyle birleştirmeleri. Ancak o zaman yaptıkları fotoğrafçılık meslek olarak kabul görür. Hasan Gözcü