Stres bağışıklık sistemini zayıflatıyor

0

SAĞLIK 13.02.2021 15:57:19 1356 0

Günümüz insanın temel sorunlarından biri olan stres, ruh sağlığını etkilediği kadar fiziksel sağlığı da olumsuz etkiliyor. Türkiye’nin önde gelen sağlık kurumlarından Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nin düzenlediği söyleşinin moderatörlüğünü yapan Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi psikiyatristi Dr. Arzu Dalmış ile konuğu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi immunolog Doç. Dr. Duygu Sağ, ruh sağlığı ve stresin bağışıklık üzerine etkilerini ele aldı.
Stres hormonlarının bağışıklık sistemi hücrelerini baskıladığını, bu durumun kronikleşmesi durumunda kişiye zarar verdiğini açıklamasını yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi immunolog Doç. Dr. Duygu Sağ, “Kısa süreli stres bağışıklık sistemini aktive etmesini sağladığı için önemli. Kısa süreli stres, bağışıklık sistemini ayakta tutup daha güçlü çalışmasını sağlarken; uzun süreli stres bağışıklık sistemini zayıflatıyor” dedi.
“Anda kalarak stresi azaltın”
Doyumlu ve verimli bir hayat yaşamak, stresi mümkün olduğunca uzaklaştırmak için anda kalma egzersizleri öneren Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi psikiyatristi Dr. Arzu Dalmış, bilinçli bir şimdiki zaman farkındalığı olarak tanımladığı mindfullness için şöyle konuştu: “O anda ne yapıyorsak sadece onu düşünmek, onu yaşamak, onunla kalmak demek. Düne hayıflanmadan veya gelecekte olacak şeylerle ilgili endişelenmeden sadece o andaki şeyi yaşamak. Sevdiğine sarılırken marketten alacaklarını düşünmemek örneğin. Aslında hayat dediğimiz şey, şu an. Düne etki etmemiz mümkün değil, yarınla ilgili sadece tahminimiz var. Anda yaşamak o nedenle çok önemli. Bir çeşit yaşam egzersizi bunlar ve her zaman her yerde herkes tarafından yapılabilir.”
“Bağışıklık sistemlerimizin komutanıyız”
Bağışıklık sistemini bir orduya, kişiyi ise bu ordunun komutanına benzeten Duygu Sağ, “Neye inanıyorsak o oluyor” diyerek şunları kaydetti: “Tıpta çok önemli bir kavram olan plasebo da bu şekilde çalışıyor. Biz nasıl hissedersek, hücrelerimiz de öyle hissediyor. Biz mutluysak, pozitif bakıyorsak, hücreler de pozitif, aktif savaşıyorlar. Biz üzgün, negatifsek hücreler de bitkin bir şekilde baskılanıyorlar ve çalışamıyorlar. Yani inandığımız şey oluyorsa o zaman biz de pozitif bir şekilde hücrelerimizi aktive edelim, onlar da güzel güzel savaşsın.”
Pandemiyi kabullenmek adaptasyonun ilk adımı
Pandemi sürecinin yarattığı stresten kurtulmak için kabullenme sürecinin önemine değinen Arzu Dalmış, şunları kaydetti: “Baş etmek için önce sorunu tanımak, tanımlamak, kabullenmek ve adaptasyon süreci gerekiyor. Pandemi oldu ama bir tek sizi etkileyen bir durum değil. Tüm dünyayı etkileyen bir durum. Aslında sorun ne kadar global olursa kabullenmek o kadar kolay oluyor. Önce kabullenmek sonra adaptasyon için hızla harekete geçmek gerekiyor”
Kaliteli uyku bağışıklığı koruyor
Uyku sırasında salınan melatoninin hücreleri aktive eden bir hormon olduğunu belirten Duygu Sağ, “Çeşitli araştırmalar melatonin hormonun virüslerle, bakterilerle savaşta önemli etkisinin olduğunu gösteriyor. İnflamatuar hastalıklarda düzenleyici rol oynuyor. İnflamasyon kötüyse, bunu dengeliyor ve azaltıyor. Melatonin immun düzenleyici şekilde rol alıyor” dedi. Pandemi döneminde birçok insanın uyku bozukluğu yaşadığına işaret eden Arzu Dalmış ise, “Her gün aynı saatte yatıp, aynı saatte kalkmak çok önemli. Aksi takdirde biyolojik ritim çok bozuluyor. Biyolojik ritim bozulunca psikolojik ritmi de bozmaya başlıyor” açıklamasını yaptı.
Stresle baş etmek için hobi edinin
Hobi edinmenin kişi üzerinde sakinleştirici etkisi olduğunu söyleyen Arzu Dalmış, şu bilgileri verdi: “İşiniz ve mecbur olduğunuz görevlerinizin dışında kendinize vakit ayırdığınız dönemleriniz olmalı. Kendinizi bulduğunuz, kendinizi ödüllendirdiğiniz, yaratıcılığınızı konuşturduğunuz alanlarınız olmalı. Bu bitki yetiştirmek olabilir, boyama ya da örgü olabilir. Mutlaka bir hobiniz olmalı.” Bunun yanı sıra mükemmeliyetçilikten kaçınılması gerektiği uyarısında bulunan Dalmış, “Mükemmel, iyinin düşmanıdır. Her şeyi dört dörtlük yapmak zorunda değiliz. Sınırlılıklarımızı neyi yapıp neyi yapamayacağımızı bilmeliyiz” dedi.
Sevgi dolu ilişkiler bağışıklığı güçlendiriyor
Sevgi dolu ilişkilerin serotin hormonunun salgılanmasına neden olduğunu, bunun da bağışıklık sistemini güçlendirdiği söyleyen Duygu Sağ, “Kendimizi kötü, negatif hissettiğimiz zaman da kortizol hormonu artar ve o da bağışıklık sistemimizi baskılar. İyiyken bağışıklık sistemimiz iyi, kötüyken o da kötü olur” şeklinde konuştu.